Οδ. Βουδούρης, Ι. Μελισσάς
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2 είναι η χρόνια πάθηση με τη μεγαλύτερη αυξητική τάση σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην Ελλάδα, οι διαβητικοί ασθενείς τετραπλασιάστηκαν τα τελευταία 30 χρόνια, ξεπερνώντας πλέον το εκατομμύριο, καθιστώντας τη νόσο κύρια απειλή κατά της δημόσιας υγείας, που απορροφά το 20–30% του συνόλου των δαπανών υγείας. Η φαρμακευτική αντιμετώπιση απαιτεί συνεχή αγωγή και παρακολούθηση, χωρίς να εξαλείφει τη νόσο και χωρίς να καταργεί τις επιπλοκές της, οι οποίες αφορούν σχεδόν σε όλες τις ζωτικές λειτουργίες. Στο πλαίσιο αυτό, αποκτά εξαιρετικό ενδιαφέρον η θεραπεία του διαβήτη μέσω χειρουργικών επεμβάσεων. Αποτελούν εξέλιξη των βαριατρικών επεμβάσεων και στοιχειοθετούν μια νέα χειρουργική εξειδίκευση, ονομαζόμενη Μεταβολική Χειρουργική. Αφετηρία αποτέλεσε η διαπίστωση ότι παχύσαρκοι διαβητικοί ασθενείς, υποβαλλόμενοι σε ορισμένες βαριατρικές επεμβάσεις, θεραπεύονταν από τον διαβήτη, πριν χάσουν βάρος. Ο μηχανισμός δράσης των αντιδιαβητικών επεμβάσεων είναι πολλαπλός, αλλά σχετίζεται κυρίως με την ενεργοποίηση εντερικών ορμονών, τις ινκρετίνες, οι οποίες αυξάνουν την πα-ραγωγή ινσουλίνης και μειώνουν την αντίσταση των κυττάρων σε αυτή. H ένδειξη των αντιδιαβητικών επεμβάσεων είναι αυτονόητη για τους παχύσαρκους διαβητικούς ασθενείς με ΔΜΣ>35. Οι μελέτες ανα-δεικνύουν επίσης το όφελός τους, ανεξαρτήτως βαθμού παχυσαρκίας, ενώ συζητώνται και οι ενδείξεις για τους μη παχύσαρκους διαβητικούς. Ο τελικός προσδιορισμός των ενδείξεων απαιτεί περαιτέρω μελέτες σε βάθος χρόνου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):11—30
Κέντρο Προέλευσης: Τμήμα Μεταβολικής Χειρουργικής, Νοσοκομείο «ΙΑΣΩ General», Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Διαβήτης, μεταβολική χειρουργική, γαστρική παράκαμψη, επιμήκης γαστρεκτομή, χολοπα-γκρεατική εκτροπή
Αλληλογραφία: Οδ. Βουδούρης, Πυθαγόρα 5, 155 62 Χολαρ γός, Αθήνα • e-mail: libertad@otenet.gr
Χ.Β. Λούπα
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Στον ελληνικό χώρο, οι μελέτες, αν και διαφέρουν ως προς τον σχεδιασμό (μελέτες αυτοαναφοράς ή καταγραφής στοιχείων και μελέτες μετρήσεων σακχάρου ή/και εκτέλεσης καμπύλης ανοχής γλυκόζης OGTT), αποδεικνύουν, όλες, αύξηση του επιπολασμού του ΣΔ. Στην περιφέρεια Αττικής, ο επιπολασμός αυξήθηκε από 2,4% το 1974 σε 9,5% (μελέτες αυτοαναφοράς) ή 11,6% (μελέτες με μετρήσεις σακχάρου και OGTT) το 2006. Στον αγροτικό πληθυσμό, που παλαιότερα ο επιπολασμός ήταν σχεδόν αμελητέος (1,5% την περίοδο 1988–1993), αυξήθηκε δραματικά (περίπου 11,7% το 2003–2005), για να εξισωθεί με τον αστικό πληθυσμό. Αίτιο της αύξησης αυτής η αλλαγή τρόπου ζωής, με μείωση της φυσικής δραστηριότητας, κακή διατροφή και συνεπακόλουθη παχυσαρκία. Ο επιπολασμός είναι υψηλότερος σε χαμηλότερα μορφωτικοοικονομικά στρώματα. Σκόπιμη είναι η παρέμβαση για τη μείωση της επίπτωσης του διαβήτη.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):31—36
Κέντρο Προέλευσης: Ιατρείο Φροντίδας Διαβητικού Ποδιού «Δημήτρης Βογιατζόγλου», Νοσοκομειακή μονάδα «Α. Φλέμιγκ», Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Διαβήτης, επίπτωση, επιπολασμός, Ελλάδα
Αλληλογραφία: Χ.Β. Λούπα, Σποράδων 2, 152 31 Χαλάνδρι • e-mail: Ch-loupa@hol.gr
Ελ. Καραμπλή, Κ. Αθανασάκης, Γ. Κυριόπουλος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔτ2) είναι μία χρόνια νόσος με σημαντικές σωματικές και ψυχολογικές επιπτώσεις στους πάσχοντες, και υψηλό κόστος για τα συστήματα υγείας. Οι υπεύθυνοι για τη λήψη αποφάσεων, αναζητούν τις βέλτιστες λύσεις για την πρόληψη και αντιμετώπιση του ΣΔ, σε ένα περιβάλλον περιορισμένων πόρων. Τα οικονομικά της υγείας μπορούν να συμβάλουν στη λήψη αποφάσεων ορθολογικής κατανομής των σπάνιων υγειονομικών πόρων. Δεδομένου ότι το πλαίσιο παρέμβασης των οικονομικών της υγείας είναι ευρύ, στο παρόν άρθρο γίνεται αναφορά στο κόστος της νόσου στην Ελλάδα και διεθνώς, στην επίδραση της οικονομικής κρίσης στη συμπεριφορά των ασθενών με ΣΔτ2 στην Ελλάδα, και, τέλος, στον ρόλο της οικονομικής αξιολόγησης στη λήψη αποφάσεων. Το άρθρο καταλήγει πως τα εργαλεία των οικονομικών της υγείας μπορούν να αναδείξουν τις αποτελεσματικές ως προς το κόστος επιλογές στον τομέα της πρόληψης και αντιμετώπισης του ΣΔτ2, στο πλαίσιο μιας συντονισμένης προσπάθειας για τον πε-ριορισμό των συνεπειών της νόσου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):37—42
Κέντρο Προέλευσης: Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Σακχαρώδης διαβήτης, πολιτική υ-γείας, κόστος νόσου, οικονομική αξιολόγηση
Αλληλογραφία: Ελ. Καραμπλή, Τομέας Οικονομικών της Υγείας, Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Λεωφ. Αλεξάνδρας 196, 115 21 Αθήνα • e-mail: ekarabli@esdy.edu.gr
Η. Τσούγκος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
H Καρδιακή Ανεπάρκεια (ΚΑ) αποτε-λεί μέχρι και σήμερα την κύρια αιτία καρδιαγγειακής νοσηρότητας και θνησιμότητας. Προ έτους εκδόθηκαν οι νέες κατευθυντήριες οδηγίες περιέχοντας αρ-κετά νέα δεδομένα που αφορούν στους αλγόριθμους διάγνωσης και θεραπείας της ΚΑ, ενώ έχουν συμπεριληφθεί και καινούργιες ενότητες που αφορούν στο σύνδρομο της χρόνιας ΚΑ. Τρία είναι τα καινούργια στοιχεία των νέων κατευθυντήριων οδηγιών: (1) η σημασία της αναγνώρισης των ασθενών με μετρίως επηρεασμένο κλάσμα εξωθήσεως (40–49%), (2) η διάγνωση της χρόνιας ΚΑ που βασίζεται αφενός στην κλινική πιθανότητα να εμφανίσει κάποιος τη νόσο και αφετέρου στα ευρήματα από την ηχωκαρ-διογραφία, ενώ χρήσιμα είναι και τα επίπεδα των νατριουρητικών πεπτιδίων και (3) η ύπαρξη ξεχωριστής ενότητας όπου επισημαίνεται με εμφατικό τρόπο ποιες θεραπείες πρέπει και ποιες δεν πρέπει να χορηγούνται σε ασθενείς με χρόνια ΚΑ. Ακόμη, δίνονται συστάσεις που αφορούν στην πρόληψη του συνδρόμου, καθώς επίσης προτείνονται τρόποι τόσο για την καθυστέρηση της εξέλιξής του, όσο και για την πρόληψη του θανάτου σε ασθενείς που έχουν ήδη εκδηλώσει το σύνδρομο. Ιδιαίτερα σημαντική αλλαγή αποτελεί η θεραπευτική προσέγγιση στη χρόνια ΚΑ με τη χορήγηση σακουμπιτρίλης/βαλσαρτάνης, ενώ αναγνωρίζονται πλέον οι συννοσηρότητες ως σημαντικός παράγοντας για την πρόγνωση. Επίσης, καθορίζονται σαφείς ενδείξεις για τη θεραπεία επανασυγχρονισμού, ενώ δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην άμεση έναρξη θεραπείας της οξείας ΚΑ.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):43—52
Κέντρο Προέλευσης: Β΄ Καρδιολογική Κλινική, «Ερρίκος Ντυνάν» Hospital Center, Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Καρδιακή ανεπάρκεια, ταξινόμηση χρόνιας καρδιακής ανεπάρκειας, νεότερα θεραπευτι-κά σχήματα
Αλληλογραφία: Η. Τσούγκος, Νηλέως 20, 118 51 Θησείο, Αθήνα • e-mail: tsougos@yahoo.com
Ε. Λιδωρίκη (1), Δ. Σχίζας (1), Ι.Γ. Καραϊτιανός (2)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η διαδικασία της γήρανσης σχετίζεται με μείωση της μυϊκής μάζας ή/και μυϊκής δύναμης και αντοχής, μια κατάσταση που καλείται σαρκοπενία. Ο ορισμός της σαρκοπενίας παραμένει ασαφής, καθώς ποικίλοι οργανισμοί/φορείς δίνουν διαφοροποιημένους ορισμούς και διαφορετικά όρια ανίχνευσης της σαρκοπενίας, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει συχνά ομοφωνία τόσο για τον επιπολασμό της όσο και για τις κατάλληλες μεθόδους πρόληψης και αντιμετώπισής της. Στη συγκεκριμένη ανασκόπηση παρατίθενται οι διαφορετικοί ορισμοί της σαρκοπενίας, οι μέθοδοι αξιολόγησής της, οι παράγοντες κινδύνου που συνδέονται με την εμφάνισή της, οι επιπτώσεις που αυτή προκαλεί, αλλά και οι κυριότερες μέθοδοι αντιμετώπισής της.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):53—58
Κέντρο Προέλευσης: (1) Α΄ Χειρουργική Κλινική, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, «Λαϊκό» Νοσοκομείο Αθηνών, (2) Ογκολογική Χειρουργική Κλινική Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Αθηνών «Ο Άγιος Σάββας», Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Σαρκοπενία, τρίτη ηλικία, μυϊκή μάζα, διατροφή, φυσική δραστηριότητα
Αλληλογραφία: Ε. Λιδωρίκη, Α΄ Χειρουργική Κλινική, Λαϊκό Νοσοκομείο Αθηνών, Αθήνα • e-mail: irene_lido@yahoo.gr
Η.Ε. Κατσούλης, Ι.Γ. Καραϊτιανός
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η ιδιοπαθής ραγάδα του πρωκτού είναι μία κοινή καλοήθης πάθηση που απαντάται εξίσου στα δύο φύλα, ιδιαίτερα σε νέους ενηλίκους. Πρόκειται για γραμμοειδή εξέλκωση του πρωκτο-δέρματος στη μέση γραμμή, που οφείλεται σε χρόνια ισχαιμία και συνοδεύεται συχνά από υπερτονία του έσω σφιγκτήρα. Σπανιότερα άτυπες πρωκτικές ραγάδες μπορεί να αποτελούν εκδήλωση νόσου Crohn, σεξουαλικά μεταδιδόμενων νοσημάτων ή κακοήθειας. Η τυπική συμπτωματολογία είναι έντονο άλγος και ήπια αιμορραγία κατά τη διάρκεια της αφόδευσης. Η θεραπευτική προσέγγιση αρχικά πρέπει να είναι πάντα συντηρητική με υγιεινοδιαιτητικά μέτρα και τοπική εφαρμογή χημικών παραγόντων που επιφέρουν χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών του έσω σφιγκτήρα. Η συντηρητική αγωγή πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 6–8 εβδομάδες και μπορεί να επαναληφθεί επί υποτροπής των συμπτωμάτων. Οι ραγάδες που είναι ανθεκτικές στη φαρμακευτική αγωγή χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης. Στους ασθενείς με υπερ-τονία του έσω σφιγκτήρα η ενδεικνυόμενη επέμβαση είναι η έσω πλάγια σφιγκτηροτομή, ενώ σε ασθενείς με υποτροπή ραγάδας μετά από έσω πλάγια σφιγκτηρο-τομή ή με υποτονία του έσω σφιγκτήρα, ενδείκνυται ο πρωκτοδερματικός κρημνός.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):59—65
Κέντρο Προέλευσης: ΧειρουργικόOγκολογικό Τμήμα, ΓΑΟΝΑ «Ο Άγιος Σάββας», Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Πρωκτική ραγάδα, αιτιοπαθογέ-νεια, θεραπευτικός αλγόριθμος
Αλληλογραφία: Η.Ε. Κατσούλης, Χειρουργικό-Oγκολογικό Τμήμα, ΓΑΟΝΑ, «Ο Άγιος Σάββας», Λεωφ. Αλεξάνδρας 171, 115 22 Αθήνα • e-mail: hrkats@yahoo.co.uk
Β.Σ. Βελονάκη, Μ. Βελονάκη
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η δημόσια υγεία αφορά σε πληθυσμιακές ομάδες ή και σε ολόκληρο τον πληθυσμό μιας χώρας. Οι αποφάσεις για τη δημόσια υγεία λαμβάνονται έπειτα από κατάλληλη επεξεργασία των επιστημονικών δεδομένων. Στον σχεδιασμό προγραμμάτων προαγωγής υγείας στόχο αποτελεί η εξασφάλιση του βέλτιστου επιπέδου υγείας για τον πληθυσμό με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, λαμβάνοντας υπόψη τους διαθέσιμους πόρους. Οι αποφάσεις θα πρέπει να τεκμηριώνονται επιστημονικά αλλά οφείλουν επίσης να λαμβάνουν υπόψη τις κοινωνικές συνθήκες και τις πολιτισμικές αξίες. Κατά τον σχεδιασμό πολιτικών δημόσιας υγείας ιδιαίτερα σημαντικός κρίνεται ο ρόλος των φιλοσοφικών και ηθικών αρχών. Ο ρόλος θεμελιωδών αρχών της βιοηθικής όπως της αυτονομίας και της δικαιοσύνης φανερώνεται μέσα από καίρια ηθικά διλήμματα όπως αυτά που σχετίζονται με την κατανομή περιορισμένων πηγών στο κοινωνικό σύνολο, με τη λήψη μέτρων για την τροποποίηση επιζήμιων για το άτομο συμπεριφορών και με τον περιορισμό της αυτονομίας του ατόμου για την προστασία τρίτων. Οι αρχές βιοηθικής αποτελούν σημαντικό εργαλείο για την ηθική αιτιολόγηση των αποφάσεων και παρεμβάσεων στον τομέα της δημόσιας υγείας.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):66—76
Κέντρο Προέλευσης: Τμήμα Νοσηλευτικής, ΕΚΠΑ, Τμήμα Ιατρικής, ΕΚΠΑ, Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Hθική, λήψη αποφάσεων, δημόσια υγεία
Αλληλογραφία: Β.Σ. Βελονάκη, Στουρνάρη 32, 104 33 Αθήνα • e-mail: venetia_vel@yahoo.gr
Μ. Σταμούλη (1), Π. Καρκαλούσος (2), Κ. Μπουραζάς (3), Π. Τσιαμυρτζής (3)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η ποιότητα στο βιοχημικό εργαστήριο είναι αποτέλεσμα της εφαρμογής πολλών διαφορετικών εργαλείων. Ένα από αυτά είναι ο εσωτερικός έλεγχος ποιότητας, που επιτυγχάνεται με τη μέτρηση δειγμάτων ελέγχου και την αξιολόγηση των μετρήσεων με στατιστικές μεθόδους και διαγράμματα ελέγχου. Στην παρούσα εργασία έγινε σύγκριση τριών διαφορετικών προσεγγίσεων για την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του εσωτερικού ελέγχου ποιότητας σε βιοχημικό εργαστήριο. Συγκεκριμένα, έγινε σύγκριση των Chart, 13σ και του predictive control chart (PCC chart). Αναλύονται οι διαφορές που παρουσιάζουν οι τρεις μέθοδοι μεταξύ τους, καθώς και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου. Διαπιστώθηκε ότι και οι τρεις προσεγγίσεις στοχεύουν στην ανίχνευση έντονων αλμάτων από μεμονωμένες παρατηρήσεις και όχι σε μικρές και επίμονες ή σταδιακές μεταβολές, τις οποίες είναι πολύ πιθανό να μην τις αντιληφθούν. Για τέτοιου είδους μεταβολές είναι κατάλληλες άλλες στατιστικές διαδικασίες ελέγχου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):77—84
Κέντρο Προέλευσης: (1) Βιοχημικό Εργαστήριο, Ναυτικό Νοσοκομείο Αθηνών, Αθήνα, (2) ΤΕΙ Αθήνας, Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων, Αθήνα, (3) Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Τμήμα Στατιστικής, Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Bιοχημικό εργαστήριο, εσωτερι-κός έλεγχος ποιότητας, διάγραμμα ελέγχου, όρια ελέγχου
Αλληλογραφία: Μ. Σταμούλη, Αδραμυτίου 31, 171 21 Νέα Σμύρνη, Αθήνα • e-mail: marilena_stamouli@yahoo.com
Α. Πρωτογέρου (1), Β. Δασκαλόπουλος (1), Μ. Γκέκα (1), Γ. Κουππάρη (2), Σ. Λαφογιάννη (3), Χ. Λούπα (1)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η νοκαρδίωση παρουσιάζεται ως οξεία, αλλά κυρίως ως υποξεία ή χρόνια λοίμωξη, με τάση για εξάρσεις και υποτροπές. Εμφανίζεται κατ’ εξοχήν σε ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς και είναι εντοπισμένη ή διάσπαρτη. Oι νοκάρδιες βρίσκονται συνήθως στο χώμα, όπου συμβάλλουν στην αποσύνθεση οργανικών ουσιών. Αποτελούν Gram θετικούς, αερόβιους, ασθενώς οξεοάντοχους βάκιλους. Προκαλούν κυρίως εκδηλώσεις από το κατώτερο αναπνευστικό, με τη Nocardia asteroides να ευθύνεται περίπου στο 90% των περιπτώσεων. Το ΚΝΣ προσβάλλεται περίπου στο 45% όλων των περιπτώσεων συστηματικής νοκαρδίωσης. Η λοίμωξη δυνατόν να εμφανίζεται σε πολλαπλά όργανα με χαρακτηριστικό την πρόκληση αποστημάτων. Εκτός από το ΚΝΣ και το κατώτερο αναπνευστικό, οι συχνότερα προσβαλλόμενες περιοχές αφορούν στον αμφιβληστροειδή, το δέρμα και τα μαλακά μόρια, το ενδοκάρδιο, τις αρθρώσεις και τα οστά, όπως και τους νεφρούς. Οι σουλφοναμίδες αποτελούν το φάρμακο εκλογής, αλλά απαιτείται μακροχρόνια αγωγή, ως και ένα έτος. Περιγράφεται περίπτωση ασθενούς με δερματική νοκαρδίωση, που ελάμβανε μακροχρονίως κορτικοειδή. H διάγνωση τέθηκε από τη βιοψία ψηλαφητού μορφώματος δεξιού πλάγιου θωρακικού τοιχώματος με καθοδήγηση από αξονικό τομογράφο. Η ανταπόκριση στην κοτριμοξαζόλη ήταν ικανοποιητική.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):85—93
Κέντρο Προέλευσης: (1) Β΄ Παθολογική Κλινική, (2) Μικροβιολογικό Τμήμα, (3) Ακτινολογικό Τμήμα, Νοσοκομειακή Μονάδα «Αμαλία Φλέμινγκ», Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Nοκαρδίωση, ανοσοκαταστολή, κορτικοειδή, καιροσκοπικές λοιμώξεις
Αλληλογραφία: Α. Πρωτογέρου, Αργυρουπόλεως 39, 145 72 Δροσιά • e-mail: protogeroum@hotmail.com
Ε. Παπαμανώλης (1), Δ. Πανοκώστας (1), Α. Βεζάκης (2), Η. Λιανός (1), Ε. Γράψα (1)
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Όταν ο κλινικός ιατρός καλείται να εκτιμήσει ασθενή που παρουσιάζει υπονατριαιμία, συνοδευόμενη με υψηλή κλασματική απέκκριση νατρίου >40 mEq/L) και φυσιολογική νεφρική λειτουργία, θα πρέπει να λάβει υπόψη του τα ακόλουθα σύνδρομα: το σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορ-μόνης (SIADH) και το σύνδρομο νεφρικής απώλειας άλατος (RSW). Η διάκριση μεταξύ των δύο αυτών συν-δρόμων είναι σημαντική, διότι τα δύο σύνδρομα έχουν διαφορετική θεραπευτική αντιμετώπιση και ως εκ τούτου η λάθος διάγνωση αυξάνει τον κίνδυνο επιπλοκών και θέτει σε κίνδυνο τον ασθενή. Το περιστατικό που παρουσιάζεται αφορά σε γυναίκα 59 ετών, με φυσιολογική νεφρική λειτουργία η οποία παρουσίασε, μετεγχειρητικά, υπονατριαιμία με συνοδό υψηλή κλασματική απέκκριση νατρίου. Η διαφορική διάγνωση μεταξύ των συνδρόμων SIADH και RSW έπρεπε να γίνει λόγω της πολύ υψηλής κλασματικής απέκκρισης νατρίου. Αυτό αποτέλεσε διαγνωστική πρόκληση και στην παρούσα εργασία αναφέρουμε τις παραμέτρους που συνυπολογίσαμε στα διαγνωστικά μονοπάτια που ακολουθήθηκαν. Αυτές οι παράμετροι δεν συνηθίζεται να λαμβάνονται υπόψη ή να μετρώνται και πρόκειται για την κάθαρση ουρικού οξέος και φωσφόρου, καθώς και την επίδραση που έχουν αυτές οι παράμετροι στη μεταβολή του εξωκυττάριου όγκου.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):94—98
Κέντρο Προέλευσης: (1) Νεφρολογική Κλινική, (2) Β΄ Χειρουργική Κλινική ΕΚΠΑ, «Αρεταίειο» Νοσοκομείο, Αθήνα
Λέξεις Κλειδιά: Yπονατριαιμία, έμετοι, κακή θρέψη, διαφορική διάγνωση, σύνδρομα νεφρικής απώλειας άλατος, σύνδρομο απρόσφορης έκκρισης αντιδιουρητικής ορμόνης
Αλληλογραφία: Ε. Γράψα, Λεωφ. Βασ. Σοφίας 76, 115 28 Αθήνα • e-mail: egrapsa@aretaieio.uoa.gr
Γρ. Τσουκαλάς
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η ανάπτυξη των οργανωμένων κοινωνιών στην αρχαία Ελλάδα, επέβαλε τη σύνταξη νομοθετημάτων υπέρ της πρόνοιας των πολιτών, ήδη από τον 9ο π.Χ. αιώνα. Ο Λυκούργος στη Σπάρτη, ο Ζάλευκος και ο Χαρώνδας στην Κάτω Ιταλία (Μεγάλη Ελλάδα), ο Σόλων στην Αθήνα και το νομοθέτημα της Γόρτυνας στην Κρήτη, προασπίστηκαν ασθενείς κατηγορίες πολιτών (γάμος, χηρεία, υιοθεσία), εγκαθίδρυσαν τη δημόσια υγιεινή και κοινωνική πρόνοια, ενώ εξύψωσαν το επάγγελμα του ιατρού. Η αρχαία ελληνική σκέψη έδωσε ώθηση στην προνοιακή νομοθεσία και εισήγαγε την ιατρική θεώρηση στις νομοθετικές ρήτρες.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Περιοδικότητα: Ιατρική 2017, 106(1–6):104—110
Κέντρο Προέλευσης: Ιστορία της Ιατρικής, Εργαστήριο Ανατομίας, Ιατρική Σχολή, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη
Λέξεις Κλειδιά: Αρχαία Ελλάδα, νομοθεσία, πρόνοια, Λυκούργος, Γόρτυνα, Ζάλευκος, Χαρώνδας, Σόλων
Αλληλογραφία: Γρ. Τσουκαλάς, Ιερολοχιτών 155, 383 34 Άγιοι Ανάργυροι, Βόλος • e-mail: gregorytsoucalas@yahoo.gr
Od. Boudouris, J. Melissas
DESCRIPTION:
To date Diabetes type 2 is considered the chronic disease with the highest upward trend world-wide. In Greece, the incidence of the disease quadrupled the last 3 decades. Therefore, the number of diabetic patients is currently exceeding 1 million. Conservative treatments require continuous use of medication and follow up, and this modality is neither effective in treat-ing the disease nor is preventing the complications. In this context, the treatment of diabetes through surgical interventions is of great interest. A new surgical sub-specialty, named Metabolic Surgery was development. The starting point was the finding that obese diabetics, undergoing certain bariatric procedures, were cured their diabetes before any weight loss. The mechanism of action of the antidiabetic procedures is multifacto-rial, but it is mainly related to the activation of intesti-nal mucosa to release incretins, which are stimulating the beta pancreatic cells to increase insulin production with additional reduction of cells resistance to this hormone. The indication of antidiabetic procedures is selfevident for diabetic obese patients with a BMI>35. Studies also show their benefit, regardless of the degree of obesity, while the evidence for nonobese diabetics is being investigated. The final identification of indica-tions requires further studies.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):11—30
Origin Center: Department of Metabolic Surgery, “IASO” General Hospital, Athens, Greece
Keywords: Diabetes, metabolic surgery, gastric bypass, sleeve gastrectomy, biliopancreatic diversion
Corresponding Author: Od. Boudouris, 5 Pythagora street, GR-155 62 Holargos, Athens, Greece • e-mail: libertad@otenet.gr
Ch.V. Loupa
DESCRIPTION:
Although studies differ regarding methodology (selfreporting or data recording versus blood glucose measurements or/and OGTT), there is an in-crease of diabetes prevalence in the Greek population. In the Attica region, prevalence increased from 2.4% in 1974 to 9.5% (selfreporting studies) or 11.6% (blood glucose measurements and OGTT) in 2006. Regarding rural population, where prevalence was al-most negligible (1.5%) during 1988–1993, there was a dramatic increase (approximately 11.7% during 2003–2005), to become equal to urban population. The cause of this increase is lifestyle change, with con-sequent decrease of physical activity, junk food and obesity. Prevalence is higher in lower socioeconomic status. Intervention makes sense to decrease diabetes incidence.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):31—36
Origin Center: “Demetrios Voyatzoglou” Diabetic Foot Outpatient Clinic “A. Fleming” Hospital Unit, Athens, Greece
Keywords: Diabetes, incidence, prevalence, Greece
Corresponding Author: Ch.V. Loupa, 2 Sporadon street, GR-152 31 Athens, Greece • e-mail: Ch-loupa@hol.gr
E. Karampli, K. Athanasakis, J. Kyriopoulos
DESCRIPTION:
Type 2 diabetes mellitus (T2DM) is a chronic disease with physical and psychological impli-cations for patients and significant economic impact on healthcare systems. Decisionmakers are in search of optimal solutions in the prevention and management of T2DM, in a world of limited resources. Health econom-ics can contribute to the decisionmaking process for the rational distribution of finite healthcare resources. Given the broad scope of health economics, the article presents studies that estimate the cost of T2DM in Greece and in an international context, discusses the impact of the eco-nomic crisis on diabetes patients’ behaviour, and, finally, highlights the role of economic evaluation in decisionmaking. It concludes that health economics can iden-tify the costeffective interventions in the prevention and management of T2DM, in the framework of a systematic effort to restrict the disease’s impact.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):37—42
Origin Center: Department of Health Economics, National School of Public Health, Athens, Greece
Keywords: Diabetes mellitus, health policy, cost of ill-ness, economic evaluation
Corresponding Author: E. Karampli, Department of Health Economics, National School of Public Health, 196 Alexandras Ave., GR-115 21 Athens, Greece • e-mail: ekarabli@esdy.edu.gr
E. Tsougos
DESCRIPTION:
Heart Failure (HF) is the leading cause of cardiovascular morbidity and mortality. Last year, new guidelines were released containing a number of new data on HF diagnosis, treatment algorithms and new chapters on chronic heart failure syndrome have been included. Three are the new data characterizing the new guidelines: (1) the importance of identifying patients with a preserved ejection fraction (40–49%), (2) the diagnosis of chronic HF based on the clinical probability and echo findings, while the levels of natri-uretic peptides are also useful and (3) current guide-lines emphatically highlights therapies that should be or should not be given to patients with chronic HF. In addition, recommendations are made for prevention or delay of the progression of the syndrome. A particu-larly important change in the therapeutic approach to chronic HF is the introduction of a new pharmaceuti-cal agent, sacubitril/valsartan, and comorbidities are now recognized as an important factor in the prog-nosis of these patients Also, clear indications for re-synchronization therapy are defined and emphasis is placed on the immediate initiation of treatment for acute HF.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):43—52
Origin Center: 2nd Department of Cardiology, “Henry Dunant” Hospital, Athens, Greece
Keywords: Heart failure, classification of chronic heart failure, new pharmaceutical agents
Corresponding Author: E. Tsougos, 20 Nileos street, GR-118 51 Thisio, Athens, Greece • e-mail: tsougos@yahoo.com
I. Lidoriki (1), D. Schizas (1), I.G. Karaitianos (2)
DESCRIPTION:
Aging is strongly related to reduced mus-cle mass and/or muscle strength, a condition known as sarcopenia. The definition of sarcopenia is not widely accepted, since several organizations and working groups adopt different definitions and propose different cutoff points for the identification of sarcopenia. As a result, there is no consistency regarding the prevalence of sarcopenia, and methods for prevention and treat-ing sarcopenia have yet to be determined. The current review summarizes the different definitions of sarcope-nia, methods of assessment, risk factors, and interven-tions associated with improved health outcome.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):53—58
Origin Center: (1) First Department of Surgery, National and Kapodistrian University of Athens, “Laikon” Hospital, Athens, Greece, (2) Department of Surgical Oncology Anticancer Hospital “St. Savvas”, Athens, Greece
Keywords: Sarcopenia, aging, muscle mass, nutrition, physical activity
Corresponding Author: I. Lidoriki, First Department of Surgery, Laikon Hospital of Athens, Αthens, Greece • e-mail: irene_lido@yahoo.gr
I.E. Katsoulis, I.G. Karaitianos
DESCRIPTION:
Anal fissure is a common benign condition that equally affects both sexes, especially young adults. It is a linear ulceration of the anal skin at the midline due to chronic ischaemia and is often associated with increased tone of the internal anal sphincter. Atypical fissures may manifest Crohn’s disease, sexually transmit-ted infections or malignancy. Excruciating anal pain and minor bleeding during defecation are typical symptoms of anal fissure. Therapeutic approach should always be conservative along with local application of chemical agents which cause relaxation of the internal sphincter muscle fibers. Conservative treatment should be applied for 6–8 weeks and could be repeated in cases of recur-rent symptoms. Anal fissures which are resistant to medi-cal agents warrant surgical treatment. Lateral internal sphincterotomy is the procedure of choice for patients with increased internal anal sphincter tone. In contrast, anal advancement flap is recommended for patients with a history of sphincterotomy who present with a recurrent fissure or those patients with a primary fissure and de-creased internal sphincter tone.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):59—65
Origin Center: Department of SurgicalOncology, “St. Savvas” Cancer Hospital, Athens, Greece
Keywords: Anal fissure, pathogenesis, treatment algo-rithm
Corresponding Author: I.E. Katsoulis, Department of Surgical-Oncology, “St. Savvas” Cancer Hospital, 171 Alexandra’s Ave., GR-115 22 Athens, Greece • e-mail: hrkats@yahoo.co.uk
V.S. Velonaki, M. Velonaki
DESCRIPTION:
Public health is concerned more with pop-ulations and communities than with individuals, and more with health promotion and prevention than with cure. Public health decisions have to be evidencebased and the results of research should be carefully translated into health promotion interventions. There is the need to exercise power to ensure the health and wellbeing of populations and at the same time to protect populations’ rights. In public health philosophical and ethical prin-ciples have a prominent role in ethical decisionmaking. The role of these principles become clear in cases where public health encounters serious ethical dilemmas, such as rationing scarce resources, influencing individuals to change their behavior and infringing their right to au-tonomy to diminish disease transmission. This article provides an overview of public health decisionmaking methods and an analysis of the main moral principles that affect public health decisions and interventions.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):66—76
Origin Center: Faculty of Nursing, National and Kapodistrian University of Athens, Faculty of Medicine, National and Kapodistrian University of Athens, Athens, Greece
Keywords: Ethics, decision making,public health
Corresponding Author: V.S. Velonaki, 32 Stournari street, GR-104 33 Athens, Greece • e-mail: venetia_vel@yahoo.gr
M. Stamouli (1), P. Karkalousos (2), K. Bourazas (3), P. Τsiamyrtzis (3)
DESCRIPTION:
Biochemistry laboratories have always been forerunners in pursuing quality in their analyti-cal processes and the practices of quality assessment programs have been a routine in laboratory diagnos-tics. Internal Quality Control IQC is a very useful quality tool conducted by inserting one or more con-trol materials into every run of analysis every day. The control materials are treated by an analytical procedure identical to that performed on the test materials. The results are plotted on control charts, which are interpreted according to the appropriate criteria. The aim of this study was the comparison of three different methods, Chart, 13σ, and predic-tive control chart (PCC chart) applied to the inter-nal quality control. Moreover, this study analyzed the advantages and disadvantages of each one of the aforementioned methods. We concluded that all of them are sensitive to large process shifts. The prob-ability of detecting small shifts is rather small and in such a case other types of control charts should be applied.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):77—84
Origin Center: (1) Department of Biochemistry, Naval and Veterans Hospital, Athens, Greece, (2) Technological Institute of Athens, Department of Medical Laboratories, Athens, Greece, (3) Athens University of Economics and Business, Department of Statistics, Athens, Greece
Keywords: Βiochemistry laboratory, internal quality control, control chart, control limits
Corresponding Author: Μ. Stamouli, 31 Adramitiou street, GR-171 21 Nea Smyrni, Athens, Greece • e-mail: marilena_stamouli@yahoo.com
A. Protogerou (1), V. Daskalopoulos (1), M. Gkeka (1), G. Kouppari (2), S. Lafoyanni (3), C. Loupa (1)
DESCRIPTION:
Nocardiosis is mostly a subacute or chron-ic infection with a tendency for fluctuations and remis-sions. It occurs mainly in immunosuppressed patients and can be localized or disseminated. Nocardia is a gram positive, aerobic, weakly acidfast bacillus, usually found in the soil, where it contributes to the degradation of organic substances. It mainly causes lower respira-tory infections, with Nocardia asteroides being respon-sible for about 90% of cases. Central nervous system infections are present in up to 45% cases of systemic nocardiosis. The infection may appear in multiple organs with the characteristic of causing abscesses. In addition to the CNS and the lower respiratory tract, the most frequently affected areas are the retina, skin and soft tissues, endocardium, joints and bones, as well as the kidneys. Sulfonamides are considered as treatment of choice, but prolonged therapy, up to one year, is required. We describe a case of nocardiosis in a patient treated with corticosteroids. It appeared as a soft tissue abscess. Diagnosis was established by CTguided biopsy of a lateral thoracic soft tissue mass. Response to cotrimoxazole was satisfactory.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):85—93
Origin Center: (1) 2nd Department of Internal Medicine, (2) Microbiology Laboratory, (3) Department of Radiology, “Amalia Fleming” Hospital Unit, Athens, Greece
Keywords: Nocardiosis, immunosuppression, corticos-teroids, opportunistic infections
Corresponding Author: Α. Protogerou, 39 Αrgyroupoleos street, GR-145 72 Drosia • e-mail: protogeroum@hotmail.com
E. Papamanolis (1), D. Panokostas (1), A. Vezakis (2), E. Lianos (1), E. Grapsa (1)
DESCRIPTION:
When confronted with hyponatremia asso-ciated with high urine sodium excretion (>40 meq/L) and normal renal function, the clinician should dif-ferentiate between two syndromes; the Syndrome of Inappropriate ADH (SIADH) secretion and the Renal Salt Wasting (RSW) syndrome. The distinction between the two is critically important since the two disorders are managed differently, with possible adverse consequences if the incorrect therapeutic strategy is employed. The case presented concerns a Nephrology consult requested on a 59 years old woman with normal renal function who de-veloped hyponatremia and high urine sodium excretion postoperatively. The distinction between SIADH and RSW syndrome had to be made due to very high urine sodium excretion. This was challenging and we describe a number of parameters we had to measure for the differ-ential diagnosis. These measurements are not frequently considered or measured in clinical practice and include urate and phosphate clearance as well as the response of these parameters to volume expansion.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):94—98
Origin Center: (1) Nephrology Department, (2) 2nd Surgery Department, “Aretaieio” Hospital, National and Kapodistrian University of Athens, Greece
Keywords: Hyponatremia, vomiting, malnutrition, dif-ferential diagnosis, renal salt wasting syndromes, syn-drome of inappropriate ADH secretion
Corresponding Author: Ε. Grapsa, 76 Vas. Sophias Ave., GR-115 28 Αθήνα • e-mail: egrapsa@aretaieio.uoa.gr
Gr. Tsoucalas
DESCRIPTION:
The development of organized societies in ancient Greece imposed the constitution for socialwelfare statutes from the 9th BC century. Lycurgus in Sparta, Zaleucus and Charondas in Southern Italy (Magna Graecia), Solon in Athens and the statute of Gortyna in Crete, screened week categories of citi-zens (marriage, widowhood, adoption), installed the public hygiene and exalted the practice of medicine. The ancient Greek thought has driven prime laws and introduced a medical visa in statute clauses.
INFORMATION:
Periodicity: Iatriki 2017, 106(1–6):104—110
Origin Center: History of Medicine, Department of Anatomy, School of Medicine, Democritus University of Thrace, Alexandroupolis, Greece
Keywords: Ancient Greece, statute, social-welfare, Lycurgus, Gortyna, Zaleucus, Charondas, Solon
Corresponding Author: Gr. Tsoucalas, 155 Ierolochiton street, GR-383 34 Agioi Anargyroi, Volos, Greece • e-mail: gregorytsoucalas@yahoo.gr